Một WebGIS được coi là nền tảng (Platform) sẽ được hiểu là một hệ thống WebGIS hoạt động giống như hạt nhân của các trang web bản đồ trực tuyến (online GIS, WebGIS, online map, web map). Các lập trình viên có thể sử dụng nhân WebGIS này và lập trình bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau qua giao tiếp API để xây dựng giao diện của trang web và kết nối với nhân WebGIS nhằm tạo ra một trang web với tính năng bản đồ trực tuyến.

Bằng cách đó, việc xây dựng một trang bản đồ trực tuyến sẽ giống như lập trình giao diện trang web và "nhúng" phần bản đồ lấy từ nền tảng WebGIS mà lập trình viên lựa chọn. 

Trong bài viết này, P-GIS sẽ đề cập đến các nền tảng sau:

- ArcGIS,

- Carto,

- Mapbox,

- Mango map, và

- GIS Cloud.

Lý do không đưa Googlemaps vào trong bài viết không phải P-GIS coi nhẹ nền tảng này mà vì Googlemaps chưa thực sự thể hiện một cách đầy đủ các tính năng hoàn thiện của một hệ bản đồ theo đúng nghĩa của nó. Nền tảng nổi tiếng của Google hoạt động giống như một sân chơi giúp các nhà bản đồ đặt dữ liệu của mình lên trên rồi lại phải đi "mượn" một số công cụ khác từ bên ngoài để tô vẽ, trình bày nội dung dữ liệu của mình.

①  Đánh giá tổng quan

⮊ ArcGIS Online

ESRI đang nắm giữ một bảo bối trong ngành GIS. Không chỉ là các hệ thống phần mềm GIS trên desktop mà cả hệ thống GIS trực tuyến. Điển hình là ArcGIS online với hàng tá tính năng siêu việt. Hệ thống này vô cùng tiện lợi cho các doanh nghiệp bởi khả năng tích hợp và dễ sử dụng. Tất nhiên, điểm hay nhất nằm ở chỗ bạn không cần phải biết lập trình cũng có thể tạo ra được một trang bản đồ trực tuyến bắt mắt.

⮊ Carto

Bảo bối của Carto chính là khả năng kết hợp Postgress và PostGIS trong dịch vụ WebGIS của nền tảng. Nền tảng cho phép người dùng có thể toàn quyền kiểm soát cơ sở dữ liệu mà không cần phải cài đặt (setup), sao lưu hoặc tiến hành cập nhật (update). Carto cũng được thiết kế hướng tới hỗ trợ các lập trình viên ở cấp độ cao khiến họ không tốn nhiều công sức khi ứng dụng nền tảng. Theo kinh nghiệm của nhóm P-GIS, với vài đoạn mã đơn giản, các lập trình viên có thể thay đổi cách thức Carto truy xuất dữ liệu trong tài khoản của người dùng, đồng thời hiển thị chúng với mức độ tùy biến (màu sắc, kiểu dáng) vô cùng chuyên nghiệp.

⮊ Mapbox

Mapbox thực sự là một gã siêu ngầu trong làng WebGIS. Các trang mạng như Foursquare, Pinterest hay hàng loạt tờ báo online đều dùng Mapbox bởi gã có thể vẽ các kiểu bản đồ họ muốn. Mapbox được xây dựng theo hướng hỗ trợ các lập trình viên như kiểu của Carto. Giao diện bản đồ hiển thị mượt mà, bắt mắt. Mapbox sử dụng công nghệ tilemap, hiển thị nhanh, đa tỷ lệ và hoàn toàn có thể tùy biến. Hiện tại, đây là nền tảng có lượng truy cập lớn nhất.

⮊ Mango Map

Trái xoài này không hề non như tuổi đời của nó. Trong khi các nền tảng khác cố gắng tập trung vào phát triển thật nhiều công cụ nặng ký thì Mango Map lại đi theo một hướng khác. Nền tảng này hướng tới sự đơn giản của người dùng trong việc xuất bản bản đồ. Các lập trình viên phát triển theo hướng ứng dụng hỗ trợ người dùng và bỏ qua mọi sự phức tạp của công nghệ. Khác hẳn Carto hay Mapbox, Mango Map không cần người dùng phải lập trình dù chỉ là một dòng lệnh.

⮊ GIS Cloud

GIS Cloud không phải là một sự thay thế cho ArcGIS Online nhưng cách thức trình bày của nền tảng khá giống với người tiền nhiệm đến từ ESRI. Giao diện dạng ruy băng (ribbon) kiểu Microsoft Office khiến phần mềm khá bắt mắt. Dẫu đã đạt được gần 100 nghìn người dùng, GIS Cloud vẫn còn phải làm nhiều việc nếu muốn cạnh tranh với những người khổng lồ đi trước.

② Về mặt giá cả

⮊ ArcGIS Online

Chi phí cho hệ thống này lên tới 2500 USD cho bản quyền người dùng cá nhân. ESRI cung cấp cho người dùng cơ hội tích điểm để có được "tín chỉ" cho các chức năng nâng cao. Điểm trừ nằm ở chính chỗ này. Nếu không có "tín chỉ" thì người dùng chỉ được khai thác các tính năng cơ bản mà thôi. Phiên bản miễn phí (free) của ArcGIS Online cho phép các file vector chỉ được tối đa 1000 đối tượng. Theo thử nghiệm của P-GIS, nếu sử dụng dịch vụ WFS kết nối với ArcGIS Online, bạn cũng chỉ có thể nâng mức tối đa này lên 3000 đối tượng cho mỗi tập tin vector.

⮊ Carto

Carto có giá phải chăng hơn với mức phí 200 USD một tháng. Hệ thống cũng cho người dùng miễn phí trong giới hạn có thể thành lập được 2 bản đồ và mỗi bản đồ không quá 4 lớp thông tin (tính đến thời điểm tháng 4/2021 điều này đang diễn ra). Mỗi khi "xuống tiền", tùy thuộc vào những gói dịch vụ với mức giá khác nhau mà người dùng có thể gia tăng khối lượng dữ liệu, số lượng bản đồ và các lệnh API tương tác.

⮊ Mapbox

Đối với Mapbox, bạn sẽ trả tiền cho những gì mà bạn đang dùng. Chi phí của dịch vụ phụ thuộc vào lưu lượng dữ liệu tương tác với người dùng thông qua dịch vụ của Mapbox. Điều này có nghĩa là bạn sẽ trả nhiều tiền nếu trang web của bạn có nhiều người xem, và ngược lại. Tuy nhiên, vẫn có một khoảng hở trong dịch vụ cho phép bạn không phải trả tiền mà vẫn được sử dụng Mapbox nếu như lưu lượng truy cập vào bản đồ của bạn nằm trong một giới hạn cho phép. Vì lẽ đó mà các hãng thông tấn như CNN, Bloomberg hay Washington Post đã khai thác Mapbox cho dịch vụ của họ.

⮊ Mango Map

Chi phí cho dịch vụ bản đồ của Mango Map dao động từ 50-500 USD mỗi tháng. Bạn có thể trả tiền khi cần và hủy gói thuê bao khi muốn. Mango Map giảm giá cho bạn nếu bạn cam kết sử dụng lâu dài. Tài khoản miễn phí cũng được cấp trong vòng 1 tháng, sau đó toàn bộ dữ liệu sẽ bị xóa khi thời hạn sử dụng thử nghiệm đã hết.

⮊ GIS Cloud

GIS Cloud có mức giá khá cạnh tranh cho dịch vụ của mình. Người dùng có nhiều sự lựa chọn trả phí hàng tháng. Ví dụ dịch vụ thu thập dữ liệu mobile cho một tài khoản cá nhân có giá 20 USD/tháng. Dịch vụ biên tập bản đồ Map Editor có giá 55 USD/tháng. Các lựa chọn khác được GIS Cloud liệt kê trên trang web của họ kèm theo một số khuyến mại.

Xem thêm:

Phần 2

Phần 3

P-GIS Team

Nguồn: GIS  Geography