Tìm kiếm

27 Sự khác biệt giữa ArcGIS và QGIS - Trận chiến phần mềm GIS hoành tráng nhất trong lịch sử GIS (Phần 1)

Có lẽ, "trình" của bạn cũng tăng lên theo năm tháng sử dụng ArcGIS hay QGIS. Mỗi ngày bạn ngồi xuống góc làm việc của mình và làm...

Có lẽ, "trình" của bạn cũng tăng lên theo năm tháng sử dụng ArcGIS hay QGIS. Mỗi ngày bạn ngồi xuống góc làm việc của mình và làm một công việc tương tự: Mở ứng dụng ArcGIS hoặc QGIS (mặc kệ các phần mềm khác mới hơn hàng ngày được giới thiệu trên Internet) bởi bạn biết chúng là những phần mềm tốt nhất hiện nay.
Tuy nhiên, đã bao giờ bạn tự hỏi: Những phần mềm GIS khác liệu có mang đến lợi ích khác biệt không?


Chúng tôi muốn dẫn dắt bạn đi theo hướng tìm hiểu sự khác biệt giữa ArcGIS và QGIS bởi vì bạn đã quá quen thuộc với hai phần mềm này cũng như làm việc một cách hiệu quả với chúng. Đơn giản, bạn là chuyên gia GIS thứ thiệt và bạn đang ở cấp độ của một chuyên gia. Đây là màn đối đầu trực tiếp với đội hình toàn sao trong ngành công nghiệp GIS -  trận chiến giữa ArcGIS vs QGIS.

① QGIS chiến mọi loại định dạng dữ liệu
ArcGIS khiến nhiều con tim tan vỡ vì độ kén dữ liệu. Trong khi đó, không nghi ngờ gì, GIS có khả năng mở gần như mọi định dạng dữ liệu. Nhờ thư viện GDAL/OGR, phần mềm này hỗ trợ hơn 70 định dạng vector phổ biến.

QGIS được sinh ra để làm việc với PostGIS. Thế nhưng, danh sách định dạng hỗ trợ của nó ngày càng nhiều lên, kéo theo những cái tên đình đám như ENC, Shapefile, GeoDatabase, MapInfo, Microstation, AutoCAD DXF, SpatialLite, Oracle Spatial, MsSQL Spatial, WellKnown Text (WKT).
Thay vì "đập vỉa hè" để cày cuốc các tập NetCDF của bạn, QGIS sẽ sử dụng trực tiếp định dạng này.
Thay vì lãng phí thời gian dò tìm dữ liệu trong các tập tin CSV/TXT, QGIS giúp bạn đọc chúng liên tục cả ngày bởi vì QGIS có khả năng đọc chúng siêu việt hơn cả bộ phần mềm văn phòng nổi tiếng Microsoft Office.
Không cần phải ngán ngẩm thất vọng với hàng đống định dạng GIS khó hiểu, lạ lẫm, cứ mở chúng với QGIS, phần mềm sẽ làm không ngán bất cứ loại nào.



② Đẹp là đơn giản cho trải nghiệm người dùng
Có thể bạn chưa bao giờ nhận ra sức mạnh thực thụ của nút lệnh "Add Data" mà ArcGIS cung cấp?


Vâng, đây là nút "Add Data"

Nút này cho bạn khả năng thêm mọi loại dữ liệu mà ArcGIS hỗ trợ vào màn hình làm việc của mình.
Bạn có muốn thêm 1 bảng tính (Excel)? Chèn 1 ảnh raster? Cứ nhấn "Add Data" và phần mềm sẽ làm  nốt phần còn lại, thật dễ dàng.
Trong QGIS, nếu muốn thêm 1 bảng tính (Excel) bạn sẽ phải làm gì?
Đầu tiên, bạn phải nhấn nút "Add Vector", sau đó lựa chọn định dạng trong hộp định dạng dữ liệu.
Các nút lệnh mở dữ liệu khác nhau trong QGIS (thêm vector, raster, PostGIS, SpatialLite...) có thể chấp nhận được nhưng thực sự chúng thường gây nhầm lẫn cho người dùng.

Một điểm thú vị khác là màn hình khởi động của ArcGIS luôn hiển thị các tài liệu bản đồ mới nhất mà bạn đã từng làm việc. Nếu trúng ý, bạn chỉ việc nhấp chuột và mở chúng ra. Tính năng này trong QGIS chỉ được cung cấp qua cách chọn Project --> Open Recent. Theo chúng tôi, bạn tốn thêm 2 nháy chuột và giữ nguyên trải nghiệm cũ mèm của những năm 2000.

Đẹp là đơn giản, và ArcGIS thực sự thiên tài về khoản này.

③ Khám phá GeoData của bạn với ArcCatalog và trình duyệt QGIS
QGIS Browser và ArcCatalog là các ứng dụng quản lý dữ liệu GIS độc lập.

Những ứng dụng này giúp người dùng quản lý dữ liệu raster, vector và GIS của họ. Chúng cung cấp các chức năng xem trước cơ bản nhưng trọng tâm là truy cập dữ liệu và tổ chức dữ liệu.
Ghim xuống các tập dữ liệu bị thiếu bằng cách sử dụng bộ lọc và các công cụ tìm kiếm. Chúng giống như công cụ tìm kiếm Google cá nhân của riêng bạn. Với ArcCatalog, nó không chỉ dành cho dữ liệu mà còn cả bản đồ, mô hình và công cụ.
Một phần của việc quản lý dữ liệu là tạo siêu dữ liệu. Khi nào dữ liệu được tạo ra? Ai là người sáng tạo? Làm thế nào để thực hiện? Các câu trả lời có thể được tìm thấy trong siêu dữ liệu.

Trong những năm qua, siêu dữ liệu đã phát triển thành nhiều định dạng (ISO, FGDC, INSPIRE và NAP). ArcCatalog đạt đến độ cho người dùng tùy chọn để chọn các tiêu chuẩn siêu dữ liệu của riêng họ.
Cả Trình duyệt QGIS và ArcCatalog đều giúp dễ dàng điều hướng trong hệ thống tệp của bạn và quản lý Geodata.

Cảm xúc nghiêng về ArcCatalog bởi những tính năng mà phần mềm này mang lại cho người dùng.

④ Tham chiếu tài tình các bảng dữ liệu trong ArcGIS và QGIS
Khi bạn tham chiếu (Join) một bảng dữ liệu với số liệu không gian, bạn đã gán mỗi hàng dữ liệu cho một đối tượng trên bản đồ.
Tác vụ Join khá trực quan trong ArcGIS. Trong phần mềm ArcMap, bạn chỉ cần nháy chuột phải vào lớp bản đồ cần tham chiếu, lựa chọn "Join" trên menu ngữ cảnh. Bạn cũng có thể Join tại hộp thoại Layer Properties.
Với QGIS, công việc cũng đơn giản là tương tự.
Trong QGIS, bạn có thể Join thông qua Layer Properties. Khi bạn thực hiện tham chiếu dữ liệu, QGIS cho phép đổi tên trường cần Join. Với phép Join nhiều trường, đây là một lựa chọn rất tốt.

Chúng tôi cho điểm ngang bằng cho cả 2 ứng dụng ArcGIS và QGIS.

⑤ ArcGIS và QGIS đạt điểm cao về hệ thống tọa độ và lưới chiếu bản đồ
Tập dữ liệu đầu tiên bạn mở ra trong ArcMap sẽ quy định hệ thống tọa độ chung cho các lớp bản đồ mở tiếp theo.
Khi một tập dữ liệu ở lưới chiếu tọa độ khác được thêm vào bản đồ hiện thời, ArcGIS sẽ tự động chuyển đổi lưới chiếu của lớp đó về lưới chiếu của lớp bản đồ đầu tiên.
Khi có thông báo "Unknown Spatial Reference", điều này có nghĩa đã xảy ra xung đột về tham số của elipsoid giữa 2 bản đồ. Trong trường hợp này, thông báo "Unknown Units" sẽ xuất hiện ở góc dưới cùng bên phải giao diện của ArcMap. Lúc đó người dùng cần sử dụng công cụ "Define Projection" để thiết lập lại.

QGIS hỗ trợ 2700 hệ thống tọa độ phổ biến trên toàn thế giới (CRS). Phần mềm cho phép người dùng định nghĩa hệ thống tọa độ chuẩn cho các lớp bản đồ sẽ mở ra trên giao diện phần mềm. QGIS cũng cho phép người dùng định nghĩa một hệ tọa độ riêng và thực hiện chuyển đổi tự động hệ thống tọa độ các lớp bản đồ được mở ra trong phiên làm việc hiện thời.
Cả ArcGIS và QGIS đều quản lý hệ thống tọa độ bản đồ một cách thân thiện và hiệu quả. Trước đây thường xảy ra một số vấn đề trong nội dung các tập tin PRJ của QGIS nhưng nay các vấn đề đó đã được giải quyết ổn thỏa.

⑥ ArcGIS Online nạp kho dữ liệu của bạn trên nền hệ thống dữ liệu GIS toàn cầu
Trước tiên nói đến QGIS. Phần mềm cho phép tương tác với hàng loạt bản đồ nền thông qua OpenLayers Plugin của hệ thống.
Tuy nhiên, đỉnh của đỉnh vẫn là ArcGIS Online.
Khi bạn mở ArcGIS Online catalog, bạn cảm thấy như một đứa trẻ nhận quà giáng sinh. Bạn thấy mình như đang đập hộp hàng ngàn món quà từ dữ liệu chính phủ tới kho tàng bản đồ nền chi tiết hay hệ thống thông tin đám mây "khủng" khắp mọi nơi.
Bản quyền cơ bản của phần mềm ArcGIS cho phép bạn truy cập vào ArcGIS Online - một mỏ vàng thực sự về dữ liệu GIS.
Một phép tìm kiếm đơn giản cho từ khóa "Environment" (môi trường) cho bạn 2887 kết quả trả về. Bạn có thể chọn 2887 lớp dữ liệu GIS từ USDA dữ liệu cháy rừng, đánh giá thiệt hại do gió lốc của NOAA, lượng mưa trung bình năm trên toàn cầu, hay dữ liệu hải dương học. Đảm bảo các nhà nghiên cứu môi trường phải ré lên vì sướng.

Điểm mấu chốt ở đây là ArcGIS Online (AGOL) là một nguồn dữ liệu GIS cực kỳ phong phú. Nó giúp bạn phân tích và đưa ra những quyết định thậm chí còn mạnh mẽ và thông thái hơn.

Hãy nhớ rằng sức mạnh lớn cũng đồng nghĩa với trách nhiệm khủng. Hãy sử dụng sức mạnh một cách khôn ngoan, bạn của tôi.

⑦ Có bản quyền mới xử lý được dữ liệu
Câu chuyện "có bản quyền mới xử lý được dữ liệu" giống như một bộ phim kinh dị mà ESRI chiếu tại rạp chiếu ArcGIS của họ. Không có bản quyền thì đừng mơ phân tích được dữ liệu.
Không sao, chúng ta đã có người hùng QGIS.
ArcGIS có thư viện xử lý dữ liệu tuyệt vời, đồng bộ và mạnh mẽ.
Tuy nhiên, loại bản quyền mà bạn có sẽ quyết định đến việc bạn sẽ làm được gì với ArcGIS. Một bản quyền cơ bản (Basic) cho phép bạn tiếp cận khá nhiều công cụ phân tích. Với bản quyền cấp cao, bạn được sử dụng tất cả các công cụ phân tích trong ArcGIS.
Phần này mới là điểm chốt của vấn đề:
QGIS chẳng cần quy định các loại bản quyền. Đơn giản là QGIS hoàn toàn miễn phí (mã nguồn mở) và nó chẳng hơi đâu mà đi kiểm soát bản quyền.
Nếu bạn muốn dùng công cụ Erase trong ArcGIS 10, bạn cần mua bản quyền nâng cao. Nếu bạn chưa mua bản quyền này, đừng mơ dùng công cụ đó. Bạn cũng có thể dùng bản thử nghiệm miễn phí (free trial) của bộ công cụ ET GeoWizards nhưng nó sẽ sớm hết hiệu lực sau thời gian dùng thử.
Bây giờ chúng ta ngó nghiêng một chút.
Công cụ xóa Erase luôn sẵn có trong QGIS, ở phần Vector Analysis toolbox, với tên gọi "Difference...", hoặc tương tự như "Symetrical Difference...". ArcGIS không có tool này nếu bạn mua bản quyền Basic.
QGIS có bộ công cụ tích hợp với GRASS và SAGA GIS giúp chiếc xe của bạn đạt đủ mã lực thực hiện hầu hết các phép phân tích không gian.
QGIS thực sự gây ấn tượng mạnh ở khâu xử lý dữ liệu không gian. Ngay cả khi có bản quyền sử dụng ArcGIS, bạn vẫn phải xem bộ phim kinh dị với các lỗi dạng "999999" do ESRI trình chiếu.

Điều này khiến QGIS trở nên bá đạo và trở thành kẻ chiến thắng trong hạng mục này.

⑧ Ngán gì thời tiết, các plugin luôn sẵn có
Xin lỗi bạn, chắc bạn nghĩ chúng tôi đang nói tới QGIS?
Chúng tôi biết bạn có thể lập trình các phân tích chuyên ngành với các plugins. QGIS có rất nhiều plugins để giải quyết các vấn đề hàng ngày của bạn, hơn 300 cái lận.
Tuy vậy, bạn nên biết ArcGIS cũng có các plugins như vậy. Rất nhiều giải pháp hữu ích thông qua plugins trong kho của phần mềm.
Sự tích hợp với phần mềm thống kê R (Geospatial Modelling Environment), Marine Tools add-on, NetCDF, ET GeoWizards, ArcGIS Patch Analyst,... với những gì mới nhất trong kho phần mềm dưới tên gọi ArcGIS Marketplace, ESRI cho thấy còn nhiều ứng dụng plugins khác đang chuẩn bị ra lò.
Có khá nhiều giải pháp phần mềm thương mại trả tiền cũng như miễn phí cho những vấn đề mà bạn đang đau đầu và ESRI đang bao sân toàn bộ. Bạn nên hiểu rằng ESRI từ lâu đã chiếm lĩnh địa hạt này trong lĩnh vực phân tích không gian.

Kho plugins có thể khá hoành tráng nhưng ESRI mới thực sự là ông chủ của sân chơi.

⑨ Cả QGIS và ArcGIS xử lý raster một cách điên rồ, ngu ngốc lẫn tinh nhuệ
Phần mở rộng (extension) Spatial Analyst của ArcGIS chứa đựng những cú đấm mạnh mẽ mở toang cánh cửa quản trị và phân tích dữ liệu không gian.
Cho dù đó là một phép tính đơn giản (Map Algebra hay bộ công cụ kiểm tra điều kiện), phân tích thống kê (Multivariate, Neighborhood hoặc Zonal), hay nội suy không gian (Interpolation, Density và Overlays), các công cụ phân tích raster của ArcGIS ngon như hàng thửa. Bộ công cụ phân tích không gian mang đến nhiều tính năng cho các phân tích về nước ngầm, thủy văn, nội suy bề mặt hay thậm chí bức xạ mặt trời. Các công cụ khác hướng tới lọc dữ liệu (Reclass, Extraction) hoặc tổng quát hoát dữ liệu (Generalization).

Trong QGIS, công cụ phân tích raster tiến hành các phép toán đơn giản kèm vài hàm lượng giác. QGIS có khá nhiều cách để tiến hành phân tích nội suy dữ liệu. Nội suy kiểu thường và Krigging được tách biệt thành 2 công cụ riêng rẽ trong QGIS trong khi đó ArcGIS gộp thành 1 công cụ với hai lựa chọn thông qua radio button (nút lựa chọn) ở phần công cụ Krigging, còn GRASS r.cost mang đến sự phục vụ cho phân tích bề mặt. QGIS sở hữu nhiều hàm lọc thông tin hơn. Phần mềm cũng có các công cụ tính toán nước ngầm hay bức xạ mặt trời nhưng hơi khác so với ArcGIS.
Thật khó để tìm xem ai là kẻ thắng cuộc trong trận chiến này, bạn cứ tùy thích sử dụng những gì mà mình quen thuộc.

Hết phần 1

Xem thêm:
Phần 2
Phần 3







Xem thêm

3 Comments